TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH THUẾ MỸ ĐẾN XU HƯỚNG CHUYỂN DỊCH CHUỖI CUNG ỨNG TOÀN CẦU TRONG NGÀNH NHỰA VIỆT NAM

Chính sách thuế của Mỹ, đặc biệt là các biện pháp áp thuế nhập khẩu và ưu đãi thuế trong nước, đã tác động đáng kể đến xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu trong ngành nhựa Việt Nam. Dưới đây là một số tác động chính:

1. Tăng cường xuất khẩu nhựa từ Việt Nam sang Mỹ

• Thuế quan cao đối với hàng Trung Quốc: Mỹ áp thuế cao lên hàng nhựa nhập khẩu từ Trung Quốc (theo Section 301), khiến nhiều doanh nghiệp Mỹ chuyển hướng sang Việt Nam để giảm chi phí.
• Lợi thế cạnh tranh của Việt Nam: Các doanh nghiệp nhựa Việt Nam hưởng lợi từ thuế suất thấp hơn so với Trung Quốc, thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu sang thị trường Mỹ.

2. Dịch chuyển đầu tư và sản xuất về Việt Nam

• Các công ty đa quốc gia mở rộng sản xuất tại Việt Nam: Để tránh thuế Mỹ, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc và các nước khác chuyển một phần chuỗi cung ứng sang Việt Nam, đầu tư vào nhà máy sản xuất hạt nhựa, bao bì và sản phẩm nhựa thành phẩm.
• Phát triển ngành nhựa công nghệ cao: Các chính sách ưu đãi thuế và đầu tư của Việt Nam (như giảm thuế doanh nghiệp, ưu đãi khu công nghiệp) thu hút FDI vào lĩnh vực nhựa chất lượng cao, đáp ứng tiêu chuẩn Mỹ và EU.

3. Thách thức về nguồn cung nguyên liệu

• Phụ thuộc vào nhập khẩu hạt nhựa: Ngành nhựa Việt Nam vẫn phải nhập khẩu phần lớn nguyên liệu từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Ả Rập Xê-út. Chính sách thuế Mỹ có thể làm tăng giá nguyên liệu, ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm.
• Rủi ro từ quy tắc xuất xứ: Mỹ siết chặt quy định về xuất xứ (ví dụ: hàng hóa phải có tỷ lệ nội địa hóa nhất định), đòi hỏi doanh nghiệp Việt phải điều chỉnh nguồn cung để duy trì ưu đãi thuế.

4. Xu hướng phát triển bền vững và tái chế

• Áp lực giảm rác thải nhựa: Mỹ và các thị trường lớn đang thúc đẩy sản xuất nhựa tái chế và thân thiện môi trường. Doanh nghiệp Việt Nam cần đổi mới công nghệ để đáp ứng tiêu chuẩn này nếu muốn giữ vững thị phần.
• Cơ hội từ ngành nhựa sinh học: Chính sách thuế carbon và ưu đãi cho sản phẩm xanh của Mỹ có thể thúc đẩy doanh nghiệp Việt đầu tư vào nhựa phân hủy sinh học.

Chính sách thuế của Mỹ vừa tạo cơ hội mở rộng thị trường và thu hút đầu tư vào ngành nhựa Việt Nam, nhưng cũng đặt ra thách thức về nguồn nguyên liệu và yêu cầu chất lượng. Để tận dụng lợi thế, các doanh nghiệp cần:

• Đa dạng hóa nguồn cung nguyên liệu để giảm phụ thuộc vào một số thị trường.
• Nâng cao công nghệ sản xuất, đặc biệt trong lĩnh vực nhựa tái chế và sinh học.
• Tận dụng các FTA (như CPTPP, EVFTA) để giảm thuế xuất khẩu và tăng sức cạnh tranh.

Nếu tận dụng tốt, ngành nhựa Việt Nam có thể trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc.