Tổng quan về ngành nhựa Việt Nam (Phần 1)

Nhựa là một trong những vật liệu thông dụng dùng để sản xuất các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày cũng như là đầu vào quan trọng cho nhiều ngành công nghiệp. Với sự phát triển của khoa học công nghệ, các sản phẩm nhựa ngày càng đa dạng, được sử dụng để thay thế nhiều loại vật liệu truyền thống như sắt, thép, thủy tinh,… Nhờ đó, ngành nhựa ngày càng phát triển và trở thành một trong những ngành công nghiệp quan trọng trong nền kinh tế.

1. Tổng quan về ngành nhựa

Tổng quan về nghành nhựa Việt Nam

Trên thế giới cũng như tại Việt Nam, ngành nhựa còn khá non trẻ so với các ngành công nghiệp lâu đời khác như cơ khí, điện – điện tử, hóa chất, dệt may,… nhưng đã có bước phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây. Ngành nhựa giai đoạn 2010 – 2020 là một trong những ngành công nghiệp ghi nhận tốc độ tăng trưởng cao nhất tại Việt Nam với tốc độ tăng trưởng hằng năm từ 16% – 18% (sau ngành viễn thông và dệt may). Trong đó, tốc độ tăng trưởng của một số sản phẩm nhựa đạt gần 100%/năm.

Với tốc độ tăng trưởng nhanh, ngành nhựa được coi là ngành năng động trong nền kinh tế Việt Nam. Có nhiều lý do khiến tốc độ tăng trưởng của sản phẩm nhựa cao như vậy. Thứ nhất, thị trường sản phẩm nhựa rất lớn và có tiềm năng lớn. Sản phẩm nhựa được sử dụng trong mọi lĩnh vực của đời sống (ví dụ như vật liệu đóng gói, vật liệu xây dựng, đồ gia dụng, v.v.). Thứ hai, ngành nhựa Việt Nam mới chỉ ở giai đoạn đầu của hành trình phát triển so với thế giới.

2. Tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp

Tổng quan về nghành nhựa Việt Nam

Ngành nhựa là một trong những ngành công nghiệp tương đối trẻ tại Việt Nam nhưng có tốc độ tăng trưởng rất nhanh. Đến nay, đã có hơn 4.000 doanh nghiệp hoạt động trong ngành này, trong đó hơn 99% là doanh nghiệp tư nhân, tập trung chủ yếu ở miền Nam (chiếm hơn 80% doanh nghiệp nhựa cả nước). Đây là khu vực có nhiều khu công nghiệp tập trung vào gia công, sản xuất các sản phẩm bao bì nhựa. Phần lớn các doanh nghiệp nhựa là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trong đó, hơn 90% doanh nghiệp nhựa Việt Nam là doanh nghiệp gia công nước ngoài. Không có doanh nghiệp nào trong số này có thể xây dựng được thương hiệu riêng.

Sức cạnh tranh của các doanh nghiệp nhựa Việt Nam nhìn chung khá thấp do quy mô sản xuất nhỏ, năng lực công nghệ hạn chế. Hiện nay, các doanh nghiệp nhựa Việt Nam chủ yếu sử dụng công nghệ Trung Quốc. Máy móc, thiết bị, dây chuyền sản xuất nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm hơn 40%. Tuy nhiên, gần đây nhiều doanh nghiệp nhựa đã đầu tư công nghệ tiên tiến hơn từ Hàn Quốc, Nhật Bản để sản xuất các sản phẩm nhựa kỹ thuật, hoặc công nghệ Đức để sản xuất các sản phẩm nhựa xây dựng.

3. Cơ cấu sản phẩm và vật liệu nhựa

Tổng quan về nghành nhựa Việt Nam

 

Tổng quan về nghành nhựa Việt Nam

Các sản phẩm nhựa mà Việt Nam có lợi thế sản xuất nhiều hơn là bao bì nhựa, hàng tiêu dùng, sản phẩm xây dựng và một số sản phẩm nhựa công nghệ cao như ống dẫn dầu, linh kiện nhựa phục vụ sản xuất ô tô, máy móc, máy tính. Tuy nhiên, nhìn chung, sản phẩm nhựa Việt Nam chưa đa dạng về mẫu mã, chủng loại và chưa có nhiều sản phẩm có giá trị gia tăng cao.

Về cơ cấu sản phẩm nhựa, có thể chia thành các nhóm sản phẩm chính sau: nhựa bao bì, nhựa gia dụng, nhựa xây dựng và nhựa kỹ thuật.

Vật liệu nhựa nguyên sinh được tạo ra từ dầu mỏ, than đá và khí thiên nhiên sau quá trình hóa dẻo. Sản phẩm nhựa có thể được tạo thành từ vật liệu nhựa nguyên sinh hoặc vật liệu nhựa tái chế. Hiện nay, ngành nhựa Việt Nam chỉ tự chủ được khoảng 15-35% nguyên liệu tùy theo loại sản phẩm. Phần còn lại phải nhập khẩu từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và khu vực ASEAN.

Kim ngạch xuất nhập khẩu ngành nhựa Việt Nam

Nhiều năm qua, ngành nhựa luôn trong tình trạng nhập siêu, kim ngạch xuất khẩu thấp hơn nhiều so với kim ngạch nhập khẩu. Nhập siêu đã tăng từ 7,3 tỷ USD năm 2015 lên 14,6 tỷ USD năm 2020. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhập siêu trong ngành nhựa. Thứ nhất, hiện nay nguồn cung nguyên liệu nhựa trong nước chỉ đáp ứng được khoảng 20% ​​nhu cầu thị trường, 80% nhu cầu nguyên liệu còn lại của Việt Nam phải nhập khẩu từ nước ngoài. Thứ hai, một phần lớn nguyên liệu nhựa nhập khẩu được sử dụng để sản xuất ra các sản phẩm là đầu vào của các ngành công nghiệp khác như điện tử, ô tô – xe máy, xây dựng… nhưng khi xuất khẩu, giá trị của các thành phần nhựa này không được tính vào kim ngạch xuất khẩu của ngành nhựa. Thứ ba, sản phẩm chính của ngành nhựa là các sản phẩm bao bì, đồ gia dụng và ống nhựa dùng trong xây dựng, chủ yếu phục vụ thị trường trong nước. Việc xuất khẩu các sản phẩm này không đáng kể.

Kim ngạch nhập khẩu nhựa của Việt Nam đã tăng gần gấp ba lần từ 5,4 tỷ USD năm 2010 lên 19,6 tỷ USD năm 2020. Tốc độ tăng trưởng nhập khẩu trung bình của ngành nhựa trong giai đoạn 2010-2019 đạt khoảng 13%.

Trong cơ cấu nhập khẩu nhựa những năm gần đây, nguyên liệu nhựa nhập khẩu chiếm hơn một nửa tổng kim ngạch nhập khẩu của ngành nhựa.

Nguyên nhân khiến nguyên liệu cho ngành nhựa tại Việt Nam chủ yếu là nhập khẩu là do đầu tư sản xuất vật liệu nhựa thường đòi hỏi rất nhiều vốn, bao gồm vốn đầu tư ban đầu và vốn lưu động trong quá trình hoạt động. Trong khi đó,
Gửi ý kiến phản hồi
Bảng điều khiển bên
Các bản dịch đã thực hiện
Đã lưu
Giới hạn là 5.000 ký tự. Sử dụng các nút mũi tên để dịch thêm.